ในแต่ละสถานที่ทำงานย่อมมีกฏระเบียบ แต่จะรู้ได้อย่างไรว่ากฎใดถูกกฎหมายหรือขัดกับกฏหมายบ้าง กฎหมายแรงงานจึงถือเป็นสิ่งจำเป็นที่คนทำงานควรเรียนรู้ เพื่อปกป้องสิทธิของตน ขณะเดียวกันก็เป็นการเรียนรู้เพื่อป้องกันตนไม่ให้ทำผิดกฎหมายโดยไม่รู้ตัวอีกด้วย
อเด็คโก้ได้รวบรวม 10 ปัญหากฎหมายแรงงานยอดฮิต มาไขข้อข้องใจให้คนทำงาน ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง ขาด ลา มา สาย และข้อสงสัยต่างๆ ไว้ให้แล้วดังนี้
หมวดเวลาการทำงาน
- มาสายบริษัทมีสิทธิ์หักเงินเดือนหรือไม่?
พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงาน มาตรา 76 ห้ามมิให้นายจ้างหักค่าจ้าง ค่าล่วงเวลา ค่าทำงานในวันหยุด และค่าล่วงเวลาในวันหยุด โดยระบุว่า การที่นายจ้างหักเงินค่าจ้างเพราะมาสายนั้นเป็นเรื่องที่ทำไม่ได้เพราะผิดกฎหมายแรงงาน เว้นแต่เป็นการหักเพื่อ
อย่างไรก็ตามแม้ว่านายจ้างไม่มีสิทธิ์หักค่าจ้าง แต่นายจ้างสามารถจ่ายค่าจ้างตามระยะเวลาเท่าที่ทำงานจริงได้ เช่น หากลูกจ้างทำงานวันละ 8 ชม. แต่มาสาย 30 นาที นายจ้างสามารถจ่ายค่าจ้างในวันดังกล่าวเพียง 7.30 ชม.ได้ โดยคำนวณค่าจ้างเป็นรายนาที แต่การตั้งกฎ เช่น มาสาย 3 ครั้ง เท่ากับขาด 1 วัน ถือว่าเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย
- นายจ้างให้ทำงานเกินวันละ 8 ชม. โดยไม่จ่ายค่าล่วงเวลา สามารถทำได้หรือไม่?
แต่มีข้อยกเว้นที่นายจ้างสามารถกำหนดให้ลูกจ้างทำงานต่อวันเกินกว่า 8 ชั่วโมงได้โดยไม่ต้องจ่ายค่าล่วงเวลา แต่เมื่อรวมต่อสัปดาห์แล้วต้องไม่เกิน 48 ชั่วโมง เช่น งานที่ใช้วิชาชีพ วิชาการ งานด้านบริหารและงานจัดการ งานเสมียนพนักงาน งานอาชีพเกี่ยวกับการค้า งานอาชีพด้านบริการ งานที่เกี่ยวกับการผลิต หรืองานที่เกี่ยวข้องกับงานดังกล่าว ดังนั้นการให้ทำงานเกินวันละ 8 ชม. จึงสามารถทำได้หากระยะเวลารวมต่อสัปดาห์แล้วไม่เกิน 48 ชั่วโมง
หมวดการลา
- ลาป่วยไม่มีใบรับรองแพทย์ได้ไหม?
ได้ ถ้าลาป่วยติดต่อกันไม่ถึง 3 วัน แต่ในกรณีการลาป่วยนั้นเป็นที่น่าสงสัยว่าอาจลาป่วยไม่จริง นายจ้างมีสิทธิขอดูใบรับรองแพทย์ได้ และถ้าลูกจ้างไม่แสดงใบรับรองแพทย์ อาจผิดวินัยเรื่องฝ่าฝืนคำสั่งของนายจ้างได้
- บริษัทสามารถไม่จ่ายค่าจ้างในวันที่ลาป่วยได้หรือไม่?
ไม่ได้ เพราะกฎหมายกำหนดให้ลูกจ้างมีสิทธิลาป่วยโดยได้รับค่าจ้าง 30 วันต่อปี ยกเว้น การลาป่วยตั้งแต่วันที่ 31 เป็นต้นไป ลูกจ้างไม่มีสิทธิได้รับค่าจ้าง
- แบบไหนเรียกว่าลากิจ? และลากิจได้สูงสุดกี่วัน?
ตามกฏหมายการลากิจนายจ้างมีสิทธิกำหนดระเบียบการลากิจได้เองและจะจ่ายค่าจ้างในวันลากิจด้วยหรือไม่ก็ได้ ดังนั้นคำถามที่ว่าแบบไหนเรียกว่าลากิจจึงขึ้นอยู่กับแต่ละบริษัท โดยต้องกำหนดให้มีวันลากิจไม่น้อยกว่า 1 วัน
- เจ้านายไม่ให้ลาพักร้อน บอกว่าต้องทำงานก่อน 1 ปี จึงจะสามารถหยุดพักร้อนได้ บริษัทมีสิทธิ์ทำได้หรือไม่?
ได้ เพราะกฎหมายกำหนดว่า ลูกจ้างซึ่งทำงานติดต่อกันมาครบ 1 ปี มีสิทธิหยุดพักผ่อนประจำปีไม่น้อยกว่าปีละ 6 วันทำงาน (หมายความว่าเมื่อครบ 1 ปี ได้ 6 วัน และ เมื่อเข้าสู่ปีที่ 2 ได้อีก 6 วันรวมเป็น 12 วัน) โดยในปีต่อมานายจ้างอาจกำหนดวันหยุดพักผ่อนประจำปีให้แก่ลูกจ้างมากกว่าหกวันทำงานก็ได้ นายจ้างและลูกจ้างอาจตกลงกันล่วงหน้าให้สะสมและเลื่อนวันหยุดพักผ่อนประจำปีที่ยังมิได้หยุดในปีนั้นรวมเข้ากับปีต่อ ๆ ไปได้
หมวดลาออก
- ลาออกโดยไม่บอกล่วงหน้าได้ไหม? การลาออกต้องให้บริษัทอนุมัติหรือไม่?
กฎหมายกำหนดว่าการลาออกต้องบอกกล่าวล่วงหน้าไม่น้อยกว่า 1 รอบการจ่ายค่าจ้าง เช่นหากลูกจ้างได้รับเงินเดือนทุก 30 วัน จะต้องบอกล่วงหน้า 30 วัน และเมื่อลูกจ้างแจ้งลาออกแล้ว จะมีผลได้ทันที แม้นายจ้างไม่ได้อนุมัติ
หมวดทดลองงาน
- นายจ้างสามารถ ต่ออายุการทดลองงานได้หรือไม่?
ทำได้ เพราะกฎหมายไม่มีกำหนดเรื่องระยะเวลาทดลองงาน ดังนั้น นายจ้างจะจัดให้มีระยะเวลาทดลองงานมากน้อยเพียงใดก็ได้
- ถูกเลิกจ้างเพราะไม่ผ่านการทดลองงาน เรียกร้องค่าชดเชยได้ไหม?
ถ้าอายุงานยังไม่ครบ 120 วัน ลูกจ้างไม่มีสิทธิได้รับค่าชดเชยทุกกรณี
หมวดอื่นๆ
- การส่งไลน์สั่งงานในเวลากลางคืนนอกเหนือจากเวลางาน ถือเป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลหรือไม่?
ไม่เป็นการละเมิด แต่ลูกจ้างมีสิทธิจะตอบหรือไม่ก็ได้ ไม่ถือเป็นการขัดคำสั่งนายจ้าง
อ้างอิงจาก:
http://www.mol.go.th/employee/rihgt_labor%20low
http://www.thailandroad.com/legal/thaiprotection.htm
