คิดว่าการฟังเพลงประเภทไหนระหว่างทำงานช่วยเพิ่มสมาธิได้ดีที่สุด? เพลงคลาสสิค เพลงบรรเลง หรือเสียงธรรมชาติ? คำตอบอาจไม่ใช่อย่างที่คิด เมื่อผลวิจัยล่าสุดโดยนักประสาทวิทยา (neuroscientist) จากมหาวิทยาลัย Harvard พบว่า ไม่มีเพลงประเภทไหนที่ดีที่สุดสำหรับทุกคน เพราะเราล้วนมีความชอบที่แตกต่างกัน
งานวิจัยล่าสุดเรื่องการฟังเพลงระหว่างทำงาน แตกต่างเมื่อก่อนอย่างไร?
เราน่าจะเคยได้ยินกันมาบ้างว่า การฟังดนตรีคลาสสิก โดยเฉพาะการฟังตั้งแต่อยู่ในช่วงวัยเด็ก จะช่วยให้สมองเรียนรู้ได้เร็วขึ้น จดจำได้ดีขึ้น และมีสมาธิมากขึ้น แต่ในงานวิจัยล่าสุดกลับพบว่า ดนตรีคลาสสิกอาจไม่ใช่แนวเพลงที่ดีที่สุดสำหรับทุกคน เพราะไม่ใช่ทุกคนจะเติบโตมาพร้อมกับดนตรีคลาสสิก ซึ่งเมื่อเราไม่คุ้นเคยและไม่ชอบ ดนตรีคลาสสิกก็อาจไม่ได้ช่วยให้สมองของเราทำงานได้ดีขึ้นมากนัก งานวิจัยนี้จึงเสนออีกแง่มุมว่า จริง ๆ แล้ว เพลงที่ดีที่สุดที่จะทำให้เรามีสมาธิกับการทำงานนั่นคือ ‘เพลงที่เราคุ้นเคยและรู้สึกชอบ’
ทำไมการฟัง ‘เพลงที่เราคุ้นเคยและรู้สึกชอบ’ ถึงช่วยให้เรามีสมาธิในการทำงานเพิ่มขึ้นได้?
การศึกษาพบว่า การได้ฟังเพลงที่เราคุ้นเคยที่รู้อยู่แล้วว่าท่อนต่อไปจะเป็นอย่างไร ส่งผลให้เรามีสมาธิเพิ่มขึ้นด้วยหลายปัจจัย เช่น สมองโดยเฉพาะส่วนที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวร่างกายและอารมณ์ ถูกกระตุ้นได้มากกว่าการฟังเพลงอื่น ๆ ที่เราไม่ชอบ และร่างกายจะลดการหลั่งฮอร์โมนแห่งความเครียด (cortisol) ที่เกิดจากการทำงาน ทำให้สมองสามารถโฟกัสกับสิ่งที่เรากำลังทำอยู่ได้มากขึ้นเพราะเรารู้สึกกังวลเรื่องอื่นน้อยลง
การฟังเพลงที่ตรงกับอารมณ์ในตอนนั้น ยังช่วยระบายอารมณ์ที่เราเก็บกดไว้และปรับอารมณ์กลับมาเป็นอารมณ์ด้านบวก ยกตัวอย่างเช่น เมื่อเราเจอสถานการณ์ในที่ทำงานที่ทำให้เราโมโห แต่เราไม่สามารถระบายมันออกมาได้ ความโมโหจะวนอยู่ในหัวจนอาจทำให้เราไม่มีสมาธิในการทำงาน การหยุดพักฟังเพลงร็อค ๆ ที่เราชอบ จะเป็นตัวช่วยที่ดีที่ช่วยปลอดปล่อยอารมณ์ และทำให้สมองของเรากลับมาปลอดโปร่งมากขึ้น
และสุดท้ายเมื่อเทียบกับเพลงที่เราไม่คุ้นเคยแล้ว เมื่อเราฟังเพลงที่เรารู้จักดี เราจะไม่ได้ตั้งใจฟังเพลงนั้นมากนัก แต่จะเป็นการเปิดคลอเพื่อสร้างบรรยากาศในการทำงานที่ดีมากกว่า
ต้องฟังอย่างไรถึงจะเวิร์ค?
- แน่นอนว่าต้องเริ่มจากการเลือกเพลงที่เราคุ้นเคยและรู้สึกชอบ
- จัดเพลย์ลิสต์ที่ฟังแล้วให้อารมณ์สม่ำเสมอ เพราะสมองส่วนของการสร้างสมาธิเชื่อมโยงกับส่วนของการสร้างอารมณ์ การจัดเพลงที่ให้อารมณ์ขึ้น ๆ ลง ๆ จะทำให้เราเสียสมาธิได้
- ถ้าเป็นไปได้ ลองเลือกเพลงช้าที่มีจังหวะสนุก โดยมีการศึกษาพบว่าเพลงประเภท soft-fast เช่น I’m Yours ของ Jason Mraz’s หรือ Love on Top ของ Beyoncé เป็นจังหวะที่กำลังพอดีในการกระตุ้นสมองระหว่างทำงาน
- สังเกตตัวเองว่าเบื่อเพลงนั้นหรือยัง และจัดเพลย์ลิสต์ใหม่เมื่อรู้สึกเบื่อ เพราะความพึงพอใจในการฟังเพลงลักษณะเป็น u-shaped นั่นคือเราจะชอบเพลงนั้นมาก ๆ ในตอนแรก ๆ และจะเริ่มเบื่อเมื่อฟังบ่อยเกินไป
- หลีกเลี่ยงเพลงที่เรารู้สึกกับมันมากเกินไป เช่น เป็นเพลงที่ฟังแล้วนึกถึงอดีต หรือนึกถึงเรื่องเศร้า เพราะจะทำให้ลืมโฟกัสกับงานแล้วไปนึกถึงเรื่องอื่นแทน
- หากทำงานที่ต้องใช้ภาษา การเลือกเพลงที่ไม่มีเนื้อร้อง (Instrumental music) หรือเพลงภาษาอื่นที่ไม่รบกวนภาษาที่กำลังใช้ทำงาน ถือเป็นตัวเลือกที่ดีเช่นกัน
- หากนั่งทำงานอยู่ร่วมกับคนอื่นควรฟังเพลงผ่านหูฟัง เพราะทุกคนมีความชอบที่ไม่เหมือนกัน เพลงหนึ่งเพลงจะส่งผลต่อผู้ฟังแตกต่างกัน
ลองนำเทคนิค ฟังไป ทำงานไป เหล่านี้ไปปรับใช้กันดู แล้วลองสังเกตดูว่าผลที่ได้เป็นจริงอย่างที่งานวิจัยว่าไว้หรือไม่ ถ้าสุดท้ายลองแล้วพบว่า ไม่ว่าจะเป็นเพลงที่คุ้นเคย เพลงคลาสสิก เพลงที่มีเนื้อร้อง หรือเพลงที่ไม่มีเนื้อร้อง ก็ต่างทำให้เราไม่มีสมาธิในการทำงาน ก็ไม่จำเป็นต้องฝืน เพราะร่างกายของแต่ละคนมีความแตกต่างกัน ตัวเราเองจะรู้ดีที่สุดว่าสภาพแวดล้อมแบบไหนช่วยส่งเสริมการทำงานของเราได้ดีที่สุด
อ้างอิง:
https://www.studyinternational.com/news/study-focus-music-concentration/
