รู้จัก Halo Effect กับดักของการสรรหาที่ผิดพลาด

Halo effect คืออะไร

Halo effect เกิดขึ้นได้อย่างไร

โดยปกติแล้วในวันๆ หนึ่ง สมองของเรามีเรื่องที่ตัดสินใจจำนวนมาก สมองจึงมีวิธีหาทางลัดในการตัดสินใจ โดยอิงจากประสบการณ์หรือความรู้สึกชอบ/ไม่ชอบของเราเอง เพื่อให้การตัดสินใจง่ายและรวดเร็วขึ้น แต่การตัดสินใจตามประสบการณ์และความรู้สึกนี้ก็อาจมีอคติ ลำเอียง และด่วนสรุปโดยไม่อยู่บนตรรกะและเหตุผลที่ถูกต้อง ซึ่งเรารู้จักกันดีในนาม stereotype

halo effect เป็น stereotype รูปแบบหนึ่งที่เรามีต่อสิ่งที่เรารู้สึกชอบหรือรู้สึกดีด้วย จนทำให้การตัดสินใจของเราออกจะลำเอียงและประเมินสิ่งต่างๆ ดีกว่าความเป็นจริง และมองข้ามการพิจารณาข้อเสียไป ในทางกลับกันก็มีอคติกับคนที่มีคุณสมบัติตรงข้ามกับความชื่นชอบของเรา

แนวคิดนี้เริ่มมีการศึกษาตั้งแต่ปี 1920 โดย thorndike นักจิตวิทยาชาวอเมริกัน ที่ได้ทำการทดลองและพบว่าการรับรู้ลักษณะเด่นมีผลต่อการประเมินและการตัดสินใจ โดยลักษณะเด่นจะทำหน้าที่เป็นเหมือนภาพลวงตาให้เราประเมินสิ่งอื่นๆ ดีไปด้วย เช่น การที่เรามักพบว่าคนหน้าตาดีมักได้รับการประเมินที่ดีกว่าคนหน้าตาไม่ดี ไม่ว่าจะเป็นด้านนิสัยหรือความสามารถ

Halo effect ที่พบได้บ่อยในการสรรหา

· การตัดสินจากรูปลักษณ์ภายนอก ทั้งหน้าตาและการแต่งกาย เช่น ผู้สมัครหน้าตาดีน่าจะนิสัยดี ผู้สมัครบุคลิกดีน่าจะเป็นคนฉลาด ผู้สมัครที่ใส่แว่นดูเป็นคนฉลาด เรียบร้อย ตั้งใจทำงาน ผู้สมัครที่แต่งตัวภูมิฐาน จะดูเป็นคนน่าเชื่อถือ คนที่เป็นเพศทางเลือกจะมีปัญหาในการควบคุมอารมณ์

· การประทับใจในบุคลิกภาพพิเศษบางประการของผู้สมัคร เช่น เมื่อพบเจอผู้สมัครที่ หน้าตาดี มนุษยสัมพันธ์ดี เรียนจบสถาบันเดียวกัน จบเมืองนอก มีประวัติเคยทำงานในองค์กรที่ตนชื่นชอบ หรือมีนิสัยหรือคุณสมบัติคล้ายกับตัวเอง ก็จะประเมินบุคคลนั้นว่ามีความฉลาดและสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ดี โดยมองข้ามข้อมูลประกอบการพิจารณาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับทักษะและความสามารถ และมีแนวโน้มให้คะแนนในการประเมินในด้านอื่นๆ สูงกว่าความเป็นจริง

เราจะป้องกัน halo effect ได้อย่างไร

halo effect เป็นเหมือนกับดักของการสรรหา ที่ HR และผู้มีสิทธิ์ตัดสินใจรับคนเข้าองค์กรต้องระวังไม่ให้ตกไปในกับดักนี้ เพราะ halo effect มักจะเกิดขึ้นโดยที่เราไม่รู้ตัว ดังนั้นในการสรรหาแต่ละครั้งจึงควรหมั่นตรวจสอบตัวเองอยู่เสมอว่ามีความลำเอียงหรือไม่ หรือนำแบบทดสอบที่ได้มาตรฐานในการประเมินผู้สมัครประกอบการตัดสินใจทุกครั้งเพื่อหลีกเลี่ยงการประเมินจากความรู้สึก มีเกณฑ์ในการวัดผลที่เป็นมาตรฐาน ใช้เหตุผลในการไตร่ตรองอย่างถี่ถ้วน ไม่ปล่อยให้ความประทับใจส่วนตัวนำไปสู่การสรรหาที่ผิดพลาด ซึ่งหากเราสามารถขจัด halo effect ออกไปได้ก็จะช่วยเปิดโอกาสให้กับผู้สมัครที่มี ความหลากหลาย (diversity) และช่วยให้องค์กรได้พนักงานที่มีความสามารถและทัศนคติที่เหมาะสมกับองค์กร

เกี่ยวกับ Adecco 

Adecco เป็น Recruitment Agency ที่ให้คำปรึกษาด้านทรัพยากรบุคคลและบริการด้าน recruitment แบบครบวงจร ครอบคลุมทั้งบริการสรรหาพนักงานประจำและบริการสรรหาพนักงานสัญญาจ้างชั่วคราว รวมถึงบริการ executive search สรรหาผู้บริหารให้องค์กร 

• ลูกค้าองค์กรที่สนใจสามารถติดต่อรับคำปรึกษาจาก recruitment consultant ของเรา ที่ webmaster@adecco.co.th หรือติดต่อ Adecco สาขาใกล้คุณ โดยทางเราเราจะติดต่อกลับโดยเร็วที่สุด